मागच्या लेसनमध्ये दोन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्सची एकाखाली एक उभ्या सरळ रेषेत मांडणी आणि एकासमोर एक आडव्या सरळ रेषेत मांडणी आपण कमांड देऊन केली. उभ्या सरळ रेषेत मांडणी करीत असताना लेफ्ट, राईट, सेंटर आणि आडव्या रेषेत मांडणी करीत असताना टॉप, बॉटम आणि सेंटर पोझिशनचा आपण विचार केला. ही झाली अलाईनमेंट. पण डिस्ट्रिब्युट ही संकल्पना थोडी वेगळ्या प्रकारची आहे. डिस्ट्रिब्युट म्हणजे सिलेक्ट केलेल्या सर्व ऑब्जेक्ट्सपैकी प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समधील अंतर समान ठेवणे. ग्राफिक डिझाईन करताना बऱ्याचदा याची गरज पडते. ही रचनासुद्धा ऑब्जेक्ट्सच्या डिफॉल्ट पोझिशन्सवर आधारित असते. तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्सपैकी प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या दोन विशिष्ट पोझिशन्समधील अंतर समान ठेवण्यासाठी डिस्ट्रिब्युट या कमांडचा उपयोग होतो. पिक टूलने उचलून अंदाजे केलेली ऑब्जेक्ट्सची मांडणी परफेक्ट कधीच नसते. म्हणून डिझाईनमध्ये परफेक्शनसाठी अशा कमांड्स वापराव्या लागतात.
डिस्ट्रिब्युटचे प्रमुख दोन प्रकार आहेत.
1. व्हर्टिकल डिस्ट्रिब्युट (Vertical Distribute) :
एकाखाली एक असलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्सपैकी प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समधील व्हर्टिकल अंतर समान ठेवणे. असे व्हर्टिकल समान अंतर ठेवण्याचे चार प्रकार आहेत.
1.1. डिस्ट्रिब्युट टॉप (Distribute top) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या टॉप पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.01.Before मध्ये दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या टॉप पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या टॉप पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान नाही. मेनू बारवरील Arrange वर क्लिक करून Align and Distribute मधील Align and Distribute सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्स ओपन होईल. (चित्र-21.01). A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute top ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या टॉप पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या टॉप पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान होईल. (चित्र 21.01.After)
1.2. डिस्ट्रिब्युट सेंटर व्हर्टिकली (Distribute center vertically) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या सेंटर पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.02.Before मध्ये दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या सेंटर पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या सेंटर पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute center vertically ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या सेंटर पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या सेंटर पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान होईल. (चित्र 21.02.After).
1.3. डिस्ट्रिब्युट बॉटम (Distribute bottom) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या बॉटम पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.03.Before मध्ये दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या बॉटम पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या बॉटम पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute bottom ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या बॉटम पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या बॉटम पोझिशन्समधील व्हर्टिकल अंतर समान होईल. (चित्र 21.03.After).
1.4. डिस्ट्रिब्युट स्पेस व्हर्टिकली (Distribute space vertically) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समध्ये समान जागा (स्पेस) ठेवणे. (म्हणजे ऑब्जेक्ट A ची बॉटम पोझिशन व ऑब्जेक्ट B च्या टॉप पोझिशनमधील स्पेस आणि ऑब्जेक्ट B ची बॉटम पोझिशन व ऑब्जेक्ट C च्या टॉप पोझिशनमधील स्पेस समान ठेवणे.) करून पाहा.
चित्र 21.04.Before मध्ये दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B मधील जागा (व्हर्टिकल स्पेस) आणि ऑब्जेक्ट B व C मधील जागा (व्हर्टिकल स्पेस) समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute space vertically ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A चा बॉटम व ऑब्जेक्ट B च्या टॉपमधील स्पेस आणि ऑब्जेक्ट B चा बॉटम व ऑब्जेक्ट C च्या टॉपमधील स्पेस समान होईल. थोडक्यात प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समध्ये समान उभे अंतर राहील. (चित्र 21.04.After).
2. हॉरिझाँटल डिस्ट्रिब्युट (Horizontal Distribute) :
एकासमोर एक असलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्सपैकी प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान ठेवणे. असे हॉरिझाँटल समान अंतर ठेवण्याचे चार प्रकार आहेत.
2.1. डिस्ट्रिब्युट लेफ्ट (Distribute left) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या लेफ्ट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.05.Before पुढे दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या लेफ्ट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या लेफ्ट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान नाही. मेनू बारवरील Arrange वर क्लिक करून Align and Distribute मधील Align and Distribute सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्स ओपन होईल. (चित्र-21.05). A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute left ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या लेफ्ट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या लेफ्ट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान होईल. (चित्र 21.05.After).
2.2. डिस्ट्रिब्युट सेंटर हॉरिझाँटली (Distribute center horizontally) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या सेंटर पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.06.Before पुढे दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या सेंटर पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या सेंटर पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute center horizontally ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या सेंटर पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या सेंटर पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान होईल. (चित्र 21.06.After).
2.3. डिस्ट्रिब्युट राईट (Distribute right) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्सच्या राईट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान ठेवणे. करून पाहा.
चित्र 21.07.Before पुढे दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B च्या राईट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या राईट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute right ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A व B च्या राईट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर आणि ऑब्जेक्ट B व C च्या राईट पोझिशन्समधील हॉरिझाँटल अंतर समान होईल. (चित्र 21.07.After).
2.4. डिस्ट्रिब्युट स्पेस हॉरिझाँटली (Distribute space horizontally) :
सिलेक्ट केलेल्या तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्समधील प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समध्ये हॉरिझाँटल समान जागा (स्पेस) ठेवणे. (म्हणजे ऑब्जेक्ट A ची राईट पोझिशन व ऑब्जेक्ट B च्या लेफ्ट पोझिशनमधील स्पेस आणि ऑब्जेक्ट B ची राईट पोझिशन व ऑब्जेक्ट C च्या लेफ्ट पोझिशनमधील स्पेस समान ठेवणे.) करून पाहा.
चित्र 21.08.Before पुढे दाखविल्याप्रमाणे A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स ड्रॉ करा.
कमांड देण्यापूर्वी बारकाईने पाहा कि, ऑब्जेक्ट A व B मधील जागा (हॉरिझाँटल स्पेस) आणि ऑब्जेक्ट B व C मधील जागा (हॉरिझाँटल स्पेस) समान नाही. A, B आणि C हे तीन ऑब्जेक्ट्स सिलेक्ट करा. Align and Distribute डायलॉग बॉक्समधील Distribute खालील Distribute space horizontally ऑप्शनवर क्लिक करा. ऑब्जेक्ट A ची राईट पोझिशन व ऑब्जेक्ट B च्या लेफ्ट पोझिशनमधील अंतर आणि ऑब्जेक्ट B ची राईट पोझिशन व ऑब्जेक्ट C च्या लेफ्ट पोझिशनमधील अंतर समान होईल. थोडक्यात प्रत्येक दोन ऑब्जेक्ट्समध्ये समान आडवे अंतर राहील. (चित्र 21.08.After).
लक्षात घ्या A, B आणि C हे ऑब्जेक्ट्स एकाखाली एक ठेऊन आपण व्हर्टिकल डिस्ट्रिब्युटचा अभ्यास केला. आणि हेच तीन ऑब्जेक्ट्स एकासमोर एक ठेऊन आपण हॉरिझाँटल डिस्ट्रिब्युटचा अभ्यास केला. हे तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्स डिस्ट्रिब्युट कमांड देण्यापूर्वी व्हर्टिकल किंवा हॉरिझाँटल अलाईनच असायला पाहिजेत असे नाही. ते वर-खाली बाजूला किंवा तिरके असतील तरीही डिस्ट्रिब्युट कमांड देता येते. तीन किंवा अधिक ऑब्जेक्ट्स तिरके असतील तर व्हर्टिकल डिस्ट्रिब्युट आणि हॉरिझाँटल डिस्ट्रिब्युट या दोन्ही कमांड्स देता येतात. चित्र 21.09 मध्ये A, B आणि C हे ऑब्जेक्ट्स तिरके ठेवले आहेत आणि त्यांना डिस्ट्रिब्युट स्पेस व्हर्टिकली आणि डिस्ट्रिब्युट स्पेस हॉरिझाँटली अशा दोन्ही कमांड्स दिल्या आहेत.
त्यामुळे A व B आणि B व C या ऑब्जेक्ट्सच्या मध्ये आडवी समान जागा (व्हर्टिकल स्पेस) तसेच उभीसुद्धा समान जागा (हॉरिझाँटल स्पेस) राहिली आहे. ग्राफिक डिझाईन करताना कधी कधी ऑब्जेक्ट्स तिरके असले तरीही व्हर्टिकल आणि हॉरिझाँटल डिस्ट्रिब्युटचा वापर करावा लागतो. एवढेच कि, योग्य वेळी योग्य कमांड आठवायला हवी.
आणखी एक गोष्ट लक्षात आली का पाहा कि डिस्ट्रिब्युटची कोणतीही कमांड दिल्यावर पहिल्या आणि शेवटच्या ऑब्जेक्टची पोझिशन बदलत नाही. कमांडनुसार फक्त मधल्या ऑब्जेक्ट्सच्या समान अंतरावर पोझिशन्स बदलतात.
डिस्ट्रिब्युट टू पेज (Distribute to page) :
डिस्ट्रिब्युटच्या वरील सर्व कमांड्स आपण सिलेक्ट केलेल्या ऑब्जेक्ट्सपैकी पहिल्या आणि शेवटच्या ऑब्जेक्ट्समधील उभ्या आणि आडव्या अंतराशी निगडीत होत्या. कारण Align and Distribute डायलॉग बॉक्समध्ये खालच्या बाजूला Distribute objects to: च्या खाली Extent of selection हा ऑप्शन अगोदरच सिलेक्ट केलेला होता. जर तुम्हाला सिलेक्ट केलेले ऑब्जेक्ट्स पेज पोझिशनला अनुसरून डिस्ट्रिब्युट करायचे असतील तर Distribute objects to: च्या बाजूचा Extent of page हा ऑप्शन सिलेक्ट करा.
(चित्र 21.10)
पुढच्या लेसनमध्ये ऑब्जेक्टचा क्रम (Order) या विषयी आपण अभ्यास करू. ग्राफिक डिझाईनमध्ये ऑब्जेक्टचा क्रम (Order) म्हणजे काय? ऑर्डरचे महत्व आणि त्यापाठीमागील मुख्य संकल्पना काय आहे, हे जाणून घेऊ.
आजचा लेसन तुम्हाला आवडला / पटला तर लाईक करा आणि संबंधित मित्रांशी शेअर करा. तुम्हाला परफेक्ट ग्राफिक डिझाईनर बनायचे असेल तर आजच Subscribe करा. म्हणजे पुढचा लेसन पोस्ट केल्यावर ईमेलने मी त्याची तुम्हाला कल्पना देईन. आपला अभिप्राय, आपली मते, आपले विचार आपल्या अपेक्षा, प्रश्न किंवा सूचना मला तुम्ही केंव्हाही ईमेल किंवा Whatsapp करू शकता. माझा ईमेल आयडी आहे gd@artekdigital.in आणि माझा Whatsapp नंबर आहे 9975769299.
पुन्हा भेटू पुढच्या लेसनच्या वेळी पुढच्या आठवड्यात. तोपर्यंत सराव करीत रहा.
या ब्लॉगचे लेखक भागवत पवार हे ग्राफिक डिझाईनर असून जाहिरात, प्रिंटिंग आणि वेबमधील ग्राफिक डिझाईनचा त्यांना 25 वर्षाहून अधिक प्रॅक्टिकल अनुभव आहे. त्यांनी डिझाईन केलेला ‘ग्राफिक डिझाईन स्किल्स’ कोर्स करून आजअखेर शेकडो विद्यार्थ्यांनी स्वतःचे व्यवसाय सुरु केलेत. त्याच कोर्समधील लेसन्स या ब्लॉग आणि YouTube चॅनलच्या माध्यमातून ते क्रमशः प्रसिद्ध करीत आहे. प्रिंट ग्राफिक्स आणि वेब डिझाईनमध्ये करियर करु इच्छिणाऱ्यांसाठी ते आता लवकरच ऑनलाईन कोर्सेस सुरु करीत आहेत. ऑनलाईन मोफत डेमो कोर्ससाठी येथे क्लिक करा.